Türkan Saylan
Hayatı
13 Aralık 1935 günü İstanbul'da doğdu.[1] Cumhuriyet döneminin ilk müteahhitlerinden Fasih Galip Bey ile (evlendikten sonra Leyla adını alan) İsviçreli Lili Mina Raiman çiftinin beş çocuğunun en büyüğüdür. 1944-1946 yıllarında Kandilli İlkokulu ve 1946–1953 yıllarında Kandilli Kız Lisesi'nde okudu. 1963’te İstanbul Tıp Fakültesini bitirdi.[1] 1964-1968 yılları arasında SSK Nişantaşı Hastanesi’nden Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanlığını aldı.
1968 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı’nda Başasistanlığa başladı. 1971’de İngiliz Kültür Heyeti’nin bursuyla İngiltere'de ileri eğitim gördü, 1974'te Fransa’da ve 1976’da İngiltere’de kısa süreli çalışmalar yaptı, 1972’de doçent, 1977’de profesör oldu. 1982–1987 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı Başkanlığı’nı, 1981–2001 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Lepra Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü’nü yürüttü. 1990’da oluşturulan “İÜ Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi”nin kuruluşunda görev aldı ve 1996’ya kadar müdür yardımcılığı ile Kadın Sağlığı derslerinin koordinatörlüğünü yaptı. Dermatoloji Kliniği öğretim üyesi olarak 2002 yılı sonuna kadar çalıştı ve 13 Aralık 2002'de emekli oldu.
1976 yılında lepra (cüzzam) çalışmalarına başladı, Cüzzamla Savaş Derneği ve Vakfı’nı kurdu. 1986’da kendisine Hindistan’da “Uluslararası Gandhi Ödülü” verildi. 2006 yılına kadar Dünya Sağlık Örgütü’nün lepra konusunda danışmanlığını yapmıştır. Uluslararası Lepra Birliği’nin (ILU) kurucu üyesi ve başkan yardımcısıdır. Avrupa Dermato Veneroloji Akademisi’nin ve Uluslararası Lepra Derneği’nin üyesidir. Dermatopatoloji Laboratuvarının, Behçet Hastalığı ve Cinsel İlişkiyle Bulaşan Hastalıklar Polikliniklerinin kurulmasında yer aldı. 1981-2002 yılları arasında 21 yıl gönüllü olarak Sağlık Bakanlığı İstanbul Lepra Hastanesi Başhekimliği’ni yaptı.[2]
1957'de evlendi ve bu evlilikten iki oğlu oldu. Biri grafiker diğeri hekim iki oğlundan iki torunu vardır. Son 17 yıldır meme kanseri hastası olan Saylan, 18 Mayıs 2009 tarihinde saat 04.45'te vefat etti. Vefat ettiğinde gönüllü kuruluş olarak ÇYDD’nin Genel Başkanlığını, TÜRKÇAĞ ve KANKEV Vakfı Başkanlığı ile Cüzzamla Savaş Derneği ve Vakfı Başkanlığı’nı sürdürmekteydi.
1968 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı’nda Başasistanlığa başladı. 1971’de İngiliz Kültür Heyeti’nin bursuyla İngiltere'de ileri eğitim gördü, 1974'te Fransa’da ve 1976’da İngiltere’de kısa süreli çalışmalar yaptı, 1972’de doçent, 1977’de profesör oldu. 1982–1987 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı Başkanlığı’nı, 1981–2001 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Lepra Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü’nü yürüttü. 1990’da oluşturulan “İÜ Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi”nin kuruluşunda görev aldı ve 1996’ya kadar müdür yardımcılığı ile Kadın Sağlığı derslerinin koordinatörlüğünü yaptı. Dermatoloji Kliniği öğretim üyesi olarak 2002 yılı sonuna kadar çalıştı ve 13 Aralık 2002'de emekli oldu.
1976 yılında lepra (cüzzam) çalışmalarına başladı, Cüzzamla Savaş Derneği ve Vakfı’nı kurdu. 1986’da kendisine Hindistan’da “Uluslararası Gandhi Ödülü” verildi. 2006 yılına kadar Dünya Sağlık Örgütü’nün lepra konusunda danışmanlığını yapmıştır. Uluslararası Lepra Birliği’nin (ILU) kurucu üyesi ve başkan yardımcısıdır. Avrupa Dermato Veneroloji Akademisi’nin ve Uluslararası Lepra Derneği’nin üyesidir. Dermatopatoloji Laboratuvarının, Behçet Hastalığı ve Cinsel İlişkiyle Bulaşan Hastalıklar Polikliniklerinin kurulmasında yer aldı. 1981-2002 yılları arasında 21 yıl gönüllü olarak Sağlık Bakanlığı İstanbul Lepra Hastanesi Başhekimliği’ni yaptı.[2]
1957'de evlendi ve bu evlilikten iki oğlu oldu. Biri grafiker diğeri hekim iki oğlundan iki torunu vardır. Son 17 yıldır meme kanseri hastası olan Saylan, 18 Mayıs 2009 tarihinde saat 04.45'te vefat etti. Vefat ettiğinde gönüllü kuruluş olarak ÇYDD’nin Genel Başkanlığını, TÜRKÇAĞ ve KANKEV Vakfı Başkanlığı ile Cüzzamla Savaş Derneği ve Vakfı Başkanlığı’nı sürdürmekteydi.
Etkinlikleri
1989 yılında, "Atatürk ilke ve devrimlerini korumak, geliştirmek, çağdaş eğitim yoluyla çağdaş insan ve çağdaş topluma ulaşmak"[3] amacı ile oluşturulan Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’nin (ÇYDD) kurucularındandır ve uzun bir süre Genel Başkanlığını yürütmüştür.
Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği'nin dışında farklı sivil toplum kuruluşlarında da çeşitli görevlerde bulunmuş, örneğin 1990’da oluşan “Öğretim Üyeleri Derneği”ni kurmuş ve ilk dönem II. Başkanlığını yapmıştır. Ayrıca 1995’te, mezun olduğu lise için oluşturulan Kandilli Kız Lisesi Kültür ve Eğitim Vakfı (KANKEV)nın ve yine 1995’te kurulan 'Türkiye Çağdaş Yaşamı Destekleme Vakfı' (TÜRKÇAĞ)’nın kurucusu ve başkanıydı.
Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği'nin dışında farklı sivil toplum kuruluşlarında da çeşitli görevlerde bulunmuş, örneğin 1990’da oluşan “Öğretim Üyeleri Derneği”ni kurmuş ve ilk dönem II. Başkanlığını yapmıştır. Ayrıca 1995’te, mezun olduğu lise için oluşturulan Kandilli Kız Lisesi Kültür ve Eğitim Vakfı (KANKEV)nın ve yine 1995’te kurulan 'Türkiye Çağdaş Yaşamı Destekleme Vakfı' (TÜRKÇAĞ)’nın kurucusu ve başkanıydı.
Ödülleri
- “Dowling Kulübü Onur Üyesi” İngiltere Dermatologları Derneği, 1978
- “Uluslararası Gandi Ödülü” Hindistan Hükümeti’nce, 1986
- “Ülkemizde Yılın Kadını Ödülü” 1990,
- “Melvin Jones Ödülü” Rotary Kulüpleri, 1991
- “Atatürk İlke ve Devrimleri Ödülü” İstanbul Üniversitesi,
- Kuzey Amerika Klinik Dermatoloji Derneği tarafından Onur Üyesi seçildi, 1996
- “Atatürk İlke ve Devrimleri Ödülü” İstanbul Üniversitesi (İkinci kez), 1996
- “Atatürkçü Düşünceye Hizmet Ödülü” İncirli Lions Kulübü, 1996
- “Kuvayi Milliye Ödülü” Haliç Rotary Kulübü, 1997
- “Atatürk Ödülü” Tuzla Rotary, 1997
- “Fahrettin Kerim Gökay Ödülü” Türk Lions Vakfı, 1997
- “Türkiye Ziraatçiler Birliği Dayanışma Ödülü” 1998
- “75. Yıl Ödülü” Türk Kadınlar Birliği Şişli Şb.,1998
- “Uğur Mumcu – Muammer Aksoy Ödülü” ADD İstanbul Şubesi, 1999
- “Rıfat Ilgaz Kültür Merkezi Onur Ödülü” Rıfat Ilgaz Kültür Merkezi, 2000
- İtalya “Foyer des Artistes Kurumu Ödülü” 2001
- “Hasta ve Hasta Yakını Hakları Derneği Ödülü” Cüzzamlı Hastalara verdiği uzun süreli hizmet ve getirdiği bakış açısı nedeniyle, 2001
- “Education and Modernization Award” Atatürk Society of Amerika Amerika / Atatürk Topluluğu, 2001
- “Sanat Kurumu Onur Ödülü” 2002
- “Atatürk / Çağdaşlık Ödülü” Dünya Atatürkçü Kuruluşları, 10 Kasım 2003
- “En Başarılı Kadınlar Onur Ödülü“ Oriflame Türkiye, 2003
- “Üstün Hizmet Ödülü” Yıldız Teknik Üniversitesi, 2004
- “Eğitim Ödülü” TED Koleji, 2004
- “100. Yıl Mesleki Başarı Ödülü” Rotary Kulübü, 2004
- “İnsan Hakları Ödülü” Izmir Karşıyaka Belediyesi, 2004
- “Türkiye’nin En İyi Eğitimcisi” Ödülü Tempo Dergisi, 2004
- “Yılın En Yürekli Kadını Ödülü” Kültür Üniversitesi öğretim üyeleri ve öğrencileri, 2004
- “Puduhepa Ödülü” Adana Kütür Sanat Derneği, 2005
- “Meslek Hizmetleri Ödülü” Ankara Emek Rotary Kulübü, Ekim 2005
- “Toplumsal Barış Ödülü” Barış Radyo, 2005
- “İnsan Hakları Demokrasi Barış ve Dayanışma Ödülü” SODEV Sosyal Demokrasi Vakfı, 2005
- “Eğitim Ödülü“, Oriflame Türkiye, 2005
- “İyi Kalpli Ol Ödülü” Türk Kalp Vakfı, 2006
- “Sosyal Sorumluluk Ödülü“ TÜHİD – 5.Altın Pusula, 2006
- “Yılın Başarılı İş Kadınları Ödülü” Dünya Gazetesi, 2006
- “Bilim Günleri Onur Ödülü“ İstanbul Üniversitesi, 2006
- “ÇEK Eğitim Ödülü” Çağdaş Eğitim Kooperatifi, 2007
- “Onur Ödülü”, Maltepe Üniversitesi Zirvedekiler İletişim Ödülleri kapsamında Maltepe Üniversitesi, 2007
- “Yılın Keçisi Ödülü” Gururlu duruşu ve çağdaşlaşma yolundaki inadı nedeniyle Fethiye / Ölü Denizli Belediye Başkanlığı, 2007
- “Cumhuriyetimizin Yılmaz Savaşçıları Onur Ödülü” Mersin/Yenice halkının oylarıyla Yenice Belediyesi’nce, 2007
- “Örnek Kıdemli Vatandaş Ödülü” TÜRYAK ve Hacettepe Üniversitesi’nce 2007
- "Melvin Jones Ödülü” 118. Lion Kulübünce 2. kez 2007
- “Hizmet Ödülü” Tıp ödülleri kapsamında Bayındır Hastanesi’nce, 2007
- “Hizmet Ödülü” Eminönü Rotary, 2007
- “Hizmet Ödülü” Metropolitan Rotary, 2007
- “Yılın En Başarılı Kadını Ödülü” Böbrek Vakfı, Mart 2008
- “Aydınlanma Onur Ödülü” Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği (YKKED), 2008
- „Margarette Golding Ödülü“ 2008
- “Yılın Sivil Toplum Önderi”, Ekonomist Dergisi, 2008
- “THK’ye Destek Veren Ödülü” Türk Hava Kurumu’nca”, Şubat 2009
- “Yılın En İyi Sivil Toplum Örgütü Ödülü”Wenice’den
- 8. Vehbi Koç Vakfı Ödülleri – Eğitim Ödülü”, 2008’deki başarılı eğitim çalışmaları nedeniyle, 26 Şubat 2009
- “2008 Cumhuriyet Kadını Ödülü” Efe Güray Vakfı’nca, 8 Mart 2009
- “Cumhuriyet Erdemlerini Yaşatan Ödülü” ANAÇEV’ce, 8 Mart 2009
- “Sosyal Sorumluluk Projeleri Başarı Ödülü” Türkiye Magazin Gazetecileri Derneği, 2009
- “Ege’de Yılın Annesi Onur Plaketi” Ege TV ve Radyo Ege tarafından, 11 Mayıs 2009
- “Onur Üyeliği”, Kadın Yazarlar Derneği’nce, 08.05.2009
- Boğaziçi Üniversitesi’nce “Fahri Doktora” unvanı, 13 Mayıs 2009
Vefatından Sonra Verilen Ödüller
- “Atatürkçü Aydınlanma Ödülü” Avrupa Atatürkçü Düşünce Dernekleri Federasyonu’nca, 25 Mayıs 2009
- “Özgür İnsan Ödülü” Osmaniye Anadolu Halk Bilimleri ve Kültür Derneğince, 4 Haziran 2009
- “Sevgi, Barış, Dostluk Ödülü” Karadeniz Ereğli Belediyesi’nce, 4 Temmuz 2009
- “Yılın Empati Ödülü” Türk Psikoloji Danışma ve Rehberlik Derneği, 21 Ekim 2009
- “Ahmet Taner Kışlalı Aydın İnsan Onur Ödülü”, Kabataşlılar Derneği, 13 Ocak 2010 (TS nezdinde ÇYDD’ye)
- “Yılın Annesi”, CHP Kadın Kolları, 09.05.2010
- “Mor Barış”, internet sitesinde ilk kez organize edilen ödül için 3 bin aday gösterildi. Türkan Saylan oyların çoğunluğunu toplayarak ödül’ün sahibi oldu. Ödül, Sıla Kültür Merkezi’nde Beylikdüzü Şubemiz Nurgün Kıcır tarafından teslim alındı. 18 Aralık 2010
Yayınları
- 2005 yılı itibarı ile, toplam 440 yayını bulunmaktadır. Bunların 50’si yabancı dergilerde yayınlanmış tıbbi çalışmaları, 204’ü tıbbi, sosyal ve siyasal içerikli gazete makaleleri, 186’sı ise Türkçe tıbbi dergilerde ve kongre kitaplarında yayınlanmış araştırma, derleme ve olgu bildirimleridir.
- 2’si kitap, 3’ü seminer kitabı olmak üzere 5 yayını editör grubunda yer almıştır. 1. Basamak Sağlık Hizmetlerinde Deri ve Zührevi Hastalıklar El Kitabı adlı ve 5 baskı yapan ders kitabı, makalelerini içeren ve üç baskı yapan Cumhuriyetin Bireyi Olmak, çocukluk yaşamını anlatan ve 4 baskı yapan “AT KIZ”, son yazılarının toplandığı ve 2003'te yayınlanan Cumhuriyetin Bireyi Olmak II, 2004’te Mehmet Zaman Saçlıoğlu’nca kaleme alınıp T. İş Bankası’nca bastırılan, yaşamının öyküsünü içeren ve altı baskı yapan Güneş Umuttan Şimdi Doğar, 2006’da yayınlanan Cumhuriyet Radyo’da konuklarıyla yaptığı söyleşilerden oluşan “Geçmişten Geleceğe Radyo Cumhuriyet’te Çağdaş İnsan Söyleşileri” olmak üzere altı kitabı yayınlanmıştır. 2005'te Cumhuriyetin Bireyi Olmak I ve II, son dönem yazıları da eklenerek genişletilmiş ve birleştirilmiş baskı şeklinde yayınlanmıştır. Zehra İpşiroğlu’nun Türkan Saylan’la yaptığı, uzun zaman dilimini içine alan bir söyleşiyi kapsayan kitap Yapıcılığın Gücü 2006’da yayınlanmıştır.